تابلو برق ساختمانی یکی از تجهیزات مهم برای ساختمانهای مسکونی محسوب میشود. وظیفه تابلو برق حفاظت از مدار و تجهیزات الکتریکی ساختمان است. تابلو برق از تجهیزاتی مانند کلید مغناطیسی، کلید اتوماتیک، محافظ جان، رله و نمایشگر تشکیل شده است. این تجهیزات قابلیت حفاظت از مدار در مقابل اتصال کوتاه و افزایش جریان را دارند و به همین دلیل از ضروریترین تجهیزات ساختمان محسوب میشوند.
در گذشته، از تابلو برق ساختمانی استفاده نمیشد و به جای آن از جعبه تقسیم در سیم کشی استفاده میکردند. به تدریج با توجه به افزایش اهمیت ایمنی ساختمان و افزایش کیفیت کارکرد تابلو برقها، در هر ساختمان از تابلو برق استفاده شد.
تابلو برقها دارای ابعاد و اندازههای مختلفی هستند و به صورت سه فاز و تک فاز ارائه میشوند. به دو صورت رو کار و توکار در بازار موجود هستند و برای نصب و راه اندازی آنها از متخصصین خبره استفاده میشود. در تابلو برق ساختمانی برای هر بخش یک درب مجزا در نظر گرفته میشود تا اپراتور هنگام تعمیر و عیب یابی به راحتی و با سرعت بیشتری بتواند مشکلات را بیابد و در صدد رفع آن برآید.
از جمله مهمترین نکاتی که هنگام نصب تابلو برق ساختمانی باید در نظر گرفت میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
🟡 برای نصب تابلو برق باید میزان ارتفاع و فاصله از کف 180 سانتیمتر در نظر گرفته شود.
🟡 تابلو برق را در نزدیکترین محل درب خروجی نصب کنید.
🟡 در تابلو برق فلزی، بدنه تابلو را به سیم ارت متصل کنید.
🟡 فاصله نصب تابلو برق از لولههای آب حتما 30 سانتیمتر باشد.
تابلو برق در حقیقت هر محفظه فلزی یا غیر فلزی است که انواع تجهیزات برقی مانند کنتاکتورها، فیوزها، کلیدهای محافظ جان، قطعات کنترلی و حفاظتی و غیره در آن قرار میگیرند در واقع در گذشته مشکلاتی در نصب تجهیزات برقی وجود داشته است و خطراتی ناشی از عوامل محیطی یا ایجاد پدیدههایی همچون اتصال کوتاه در تجهیزات الکتریکی موجب شده است که افراد به تامین ایمنی بیشتر توجه کنند و از این رو تابلوهای برق به شکل محفظههایی بسته طراحی شدند تا تجهیزات برقی و الکترونیکی حساس در آنها قرار بگیرند و غیر قابل دسترس باشند. تابلو برقی که در ساختمان استفاده میشود تابلو برق عمومی است.
در برخی از ساختمانها به شکل مجزا میباشد و بیشتر ساختمانها دارای جعبه مجزا نیستند. از این رو در تابلو برق کنتور مقداری از فضا را در اختیار آن قرار میدهند. این محفظه برای همه ساکنین مجتمع یا آپارتمان است و مربوط به واحد خاص نمیباشد. از تابلو برق ساختمان برای برق رسانی بخشهای عمومی ساختمان مانند آسانسور، روشنایی راه پلهها، روشنایی راهرو، حیاط، پشتبام، برق آنتن مرکزی، اعلان حریق، آیفون و تمامی وسایل برقی که اهالی ساختمان در پرداخت هزینه آن با یکدیگر مشارکت دارند، به کار میرود و در نقشههای برق ساختمان با علامت اختصاری GP نشان داده میشود.
تابلو برق ساختمان در انواع توکار و روکار در بازار عرضه میشوند. اغلب مهندسین برق جهت کاهش هزینه و افزایش سرعت کار از این تابلو استفاده نمیکنند بلکه فیوزهای آن را در تابلوی اصلی نصب میکنند. برای خرید این محصول میتوانید به فروشگاه معتبر تکنیک مدرن مراجعه بفرمایید.
تابلوی اصلی: در پست برق و بطرف فشار ضعیف ترانس متصل است.
تابلوی نیمه اصلی: اینگونه تابلوهای برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع و از تابلوی اصلی تغذیه میشود.
تابلوی فرعی: برای توزیع و کنترل سیستم برق خاصی مانند: موتور خانه، روشنایی و غیره به کار میرود و از تابلوی اصلی تغذیه میشود.
انواع تابلو برق بر اساس ولتاژ
تابلوهای که ولتاژ آنها زیر 1000 ولت باشند به آنها تابلوهای برق فشار ضعیف میگویند و به تابلوهایی ک ولتاژشان بالاتر از 1000 و تا 36000 تابلو فشار متوسط میگویند.
انواع تابلو بر اساس عملکرد آنها
تابلوهای plc که برای پروسههای صنعتی استفاده میشوند.
تابلوهای توزیع برق که فقط برای توزیع بین دستگاههای صنعتی استفاده میشوند.
انواع تابلو برقها بر اساس نوع محفظه:
انواع تابلو برقها بر اساس محل نصب:
انواع تابلو برقها بر اساس نحوه قرارگیری:
انواع تابلو برق بر اساس ولتاژ
تابلوی تقسیم واحد در داخل آپارتمان قرار میگیرد و جایگزینی برای جعبه تقسیمهای پراکنده قدیمی هستند. سیمکشی روشناییها، پریزهای برق و سیستمهای جریان ضعیف، به طور کامل مجزا بوده، جداگانه خط بندی میشوند و از تابلو تقسیم تغذیه میکنند. برتری این روش برای این است که تنها مسیری که دچار خطا (اتصال) است از مسیر خارج شده و کل ساختمان برق خود را از دست نمیدهد.
برای تامین برق فضاهای مشترک در ساختمان اعم از راهپله، پارکینگ و حیاط از تابلوی عمومی استفاده میشود. این تابلو در محل قابل دسترس و به طور معمول در طبقه همکف نصب میشود. (GP تابلوی عمومی) با کابل منشعب از تابلو کنتور تغذیه میشود. پس از ورود کابل اصلی به تابلو ابتدا از کلید گردان عبور میکند تا بتوان تابلو را به صورت دستی نیز کنترل نمود.
کابل اصلی برق ساختمان ابتدا وارد این تابلو میشود و این تابلو تامینکننده همه واحدها و تابلوی عمومی خواهد بود. محل قرارگیری این تابلو عموما در ورودی ساختمان است. در (MDP تابلوی کنتور) سیم فاز ابتدا وارد فیوزها میشوند. محل نصب فیوزها درست در ورودی کابل اصلی است. مراحل نصب تابلو برق به صورت زیر میباشد:
تابلو برق بانک خازنی متشکل از چند خازن با توانهای گوناگون و یا برابر با یکدیگر، ادوات حفاظتی و کنتاکتور میباشد که همگی در یک تابلو برق قرار میگیرند و توسط یک کنترلر هوشمند به نام رگلاتور کنترل میشوند. ادوات و تجهیزات و قطعات مورد استفاده در تابلو برق بانک خازن عبارتند از:
هر تابلو برق خازنی یک ورودی برق سه فاز دارند که به کلید اصلی متصل میشود و کلید اصلی، سه فاز را توسط شینه مسی به فیوزها انتقال میدهد. هر فیوز، برق تغذیه هر کنتاکتور و در نتیجه خازن را تامین مینماید که به این مجموعه، یک پله خازنی میگویند. رگلاتور نیز مقدار خازن مورد نیاز را با استفاده از یک ترانس جریان که بر روی خط اصلی مصرف کنندهها قرار دارد، تشخیص داده و با تحریک کنتاکتور، خازنها را وارد مدار میکند.
تابلو برقها در صنایع در طیف کاربردی وسیعی مورد استفاده قرار میگیرند. ولتاژ به کار رفته یا به صورت تکفاز و یا به صورت سه فاز است. در شرایط تک فاز اختلاف سطح ولتاژ بین فاز و نول 220 ولت است ولی در شرایط سه فاز اختلاف ولتاژ بین هر یک از فازها با یکدیگر 380 ولت و اختلاف سطح ولتاژ بین هر فاز با نول 220 ولت است. اکثر مصرف کنندهها در صنعت به صورت سه فاز هستند. مصرف کنندههای سه فاز در قیاس با مصرف کنندههای تکفاز از توان بالاتری برخوردارند.
تجهیزات مربوط به مصرفکننده برق سه فاز نیز به صورت سه فاز طراحی شدهاند، به طور مثال بریکرهای سه فاز قابلیت قطع و وصل مدار در هر سه فاز با هم را دارند. تابلو برق سه فاز نوعی تابلو برق است که جهت تغذیه یک یا چند مصرفکننده سه فاز توسط یک ولتاژ ورودی سه فاز به کار گرفته میشود، البته مصرف کنندههای تکفاز نیز میتوانند از این تابلو تغذیه شوند. تابلو برقهای تکفاز عمدتا در مراکز ساختمانی یا اداری و تجاری کاربرد دارند. تابلو برق ساختمانی تک فاز در واقع یک محفظه یا چهارچوب میباشد که در آن از تجهیزات الکتریکی برای ایجاد عملکرد کمک گرفتهاند.
تجهیزات الکتریکی به کار رفته در تابلو برق میتواند کمپرسور، شیرهای برقی و غیره باشد. برای نصب تابلو برق ساختمانی تک فاز بایستی ابتدا نقشه ساختمان و کیفیت و شمای کلی فضاهایی که قرار است به وسیله تابلو برق تغذیه شوند را در نظر گرفته و به خوبی بررسی شود. سپس باید تجهیزاتی که برای نصب تابلو برق تک فاز نیاز است را تهیه نمود. سلول تابلو برق را با توجه به حجم مورد نظر تهیه نموده و سایر ملزومات نظیر سیم و… را آماده کرده و در نهایت برای نصب تابلو برق ساختمانی تک فاز اقدام میشود.
تابلوهای برق محفظههای فلزی میباشند که برای محافظت از تجهیزات برقی نصب میشوند. تابلو برقها برای حفاظت، کنترل و هدایت بهتر برق به کار میروند. این تابلوها در دو دسته ثابت و کشویی تولید میشوند تابلو برقها درسه سطح ولتاژپایین (LV)، ولتاژ سطح متوسط (MW) و ولتاژ سطح بالا موجود هستند.
برای به کار انداختن دستگاههایی با ظرفیت بالا نمیتوان از برق تک فاز استفاده نمود چرا که توان این دستگاهها از طریق برق سه فاز تامین میشود.
برق سه فاز علاوه بر مزایای بسیار زیاد برای انتقال و استفاده در کاربردهای صنعتی خطرات زیادی برای مصرفکننده به همراه دارد. برای جلوگیری از نوسانات برقی و حفاظت سیستم از هر نوع اضافه ولتاژ از تابلو برق سه فاز استفاده میشود. برق سه فاز با وجود داشتن توان بالا و تأمین مستمر انرژی، نیروی محرکه مفیدی برای زندگی بشر تلقی میشود اما با وجود این میزان منفعت از آن به صورت گسترده در همه ساختمانها (اعم از مسکونی و نه فقط تجاری و صنعتی) استفاده نمیشود.
میتوان یکی از دلایل آنرا خطرات بیشتر این سامانه (مثلاً در اثر دو فاز شدن) یا آسیبهای جدی و زیان باری که به مصرفکنندگان میزند (سوختن مدار و الکتروموتورهای دستگاههای برقی) دانست. تجهیزات اندازهگیری در جعبههای فلزی قرار میگیرند که به آنها تابلو برق ساختمانی سه فاز میگویند. این قالبها با استاندارهای خاصی تولید و تعبیه میشوند. اجزای تابلو برق سه فاز به شرح زیر است:
بالا یا پایینتر رفتن ولتاژ از حد مجاز، قطع شدن یکی از فازها، عدم تقارن و همچنین جابجایی فازها از جمله مهمترین دلایلی است که موجب میشود تا به یک تابلو کنتور برق سه فاز نیاز باشد تا به عنوان واسطه میان خرابیهای احتمالی و کارکرد ایدهآل وسایل برقی عمل نماید.
تابلو برق به عنوان مجموعهای که در آن یک یا چند وسیله قطع و وصل همراه با تجهیزات کنترل، اندازهگیری، حفاظتی، تنظیمکننده و غیره ؛ به منظور ایجاد ارتباطات لازم بین آنها و سایر تجهیزات خارج از تابلو وجود دارد، میباشد. اجزای تابلو برق ساختمانی عبارتند از:
تابلو برق بالابر ساختمانی نقش مهمی در نصب و راه اندازی انواع آسانسور دارد و از فناوری پیشرفته و عمر بالایی برخوردار است. تابلو برق بالابر ساختمانی بسیار پر تقاضا است و توسط تیم متخصصین نصب و راه اندازی میشود. اغلب مشکلاتی که برای بالابرها به وجود میآید با بررسی تابلو برق بالابر ساختمانی قابل رفع میباشد.
در صورتی که منبع تغذیه اصلی خراب شود، بالابر بین دو طبقه متوقف میشود و به سطح کف منتقل میشود. همچنین از دیگر مشکلاتی که برای بالابرها به وقوع میپیوندد؛ میتوان به باز شدن درب اتوماتیک اشاره نمود. لذا با کمک تابلو برق بالابر میتوان بسیاری از مشکلاتی که برای آسانسور به وجود میآید را حل و بر طرف نمود.
قطعاتی که در این تابلو برق قرار میگیرد؛ شامل: انواع الکتروموتور، انواع سرجک بالابر و انواع ریلها و سیستم راپچر ولو هیدرولیک، کابین و کفه میباشد.
در کارخانهها و کارگاههای صنعتی و پروژههای ساختمانی. اداری و تجاری برای حفاظت و دسترسی بهتر از تابلوهای برق کارگاهی استفاده میشود. بدنه این تابلو معمولا از فلز و کاپوزیت است و برای مقاومت و ابعاد آن هم بستگی به تجهیزات کارگاه و تعداد فیوزها و … دارد.
این تابلوها خروجیهای متفاوتی نسبت به عملکرد و نسبت به محل قرارگیری و استفادهای که از آن میشود و تجهیزات به کار رفته در آن متفاوت است. وظیفه تابلو برقهای کارگاهی تقسیم کردن برق و ولتاژ مناسب به دستگاهها و محافظت در برابر نشتیهای برق و… را دارد.
تابلوهای کارگاهی در دسته تابلوهای فشار ضعیف هستند و در دسته تابلوهای ساده قرار میگیرند، که برای تغذیه و دسترسی آسان و محافظت از برق ساخته شدهاند و از فیوزهای تک فاز و سه فاز تشکیل شده است. برای ایمنی کارگران در پروژههای کارگاهی و حفاظت از تجهیزات برقی، تابلو برقها باید به سیم ارت زمین متصل شوند.
تابلوهای برق باید حتما دارای قفل باشند تا از دسترسی افراد متفرقه به آن جلوگیری شود. قطعات به کار رفته در تابلو برقهای کارگاهی: کلید خودکار مینیاتوری تک فاز و سه فاز، ترمینال فلزی، پریز 25 آمپر، پریز سه شاحه دردار، سیم ارت.
قبل از راهاندازی تابلو برق باید اجزای مختلف تابلو برق را به خوبی بشناسید. تابلو برق از اجزای مختلفی مانند سوئیچها، دستگاه محافظ از کلیدها، فیوزها، جدا کنندهها، رلهها، قطعات کنترل، دستگاههای برقی، تجهیزات مختلفی تشکیل شده است. تابلوهای برق به گونهای ساخته شدهاند، که در برابر عوامل جوی مقاوم باشد. اگر در تابلوهای برقی هرگونه خطری به وجود میآید به صورت ارور و به راحتی این خطا را نشان میدهد.
که این تابلو برقها بسیار دقیق در تولیدیها تولید و نصب و راهاندازی شده است و در بازارها عرضه میگردد. تابلو برق ساختمانی از مهترین وسیلههای کاربردی است که باید در ساخت و نصب آن دقت زیادی کرد. نصب تابلو های برق از مواردی حساس است و باید به متخصصین آن سپرده شود.
تابلو برقهای مسکونی برای توزیع برق به واحدهای مسکونی و برای جلوگیری از خطر نشت برقی و برق گرفتگی کاربرد دارند و به سه دسته : تابلوی عمومی، تابلوی اصلی تابلو، تقسیم هر واحد مسکونی که حداقل دو تابلو حتما در هر ساختمان مسکونی وجود دارد.
تابلو عمومی : که بصورت همگانی و برای همهی واحدها است و برای برق رسانی برای راه پلهها آسانسور حیاط و بقیه مکانهای مشترک مورد استفاده قرار میگیرد.
تابلو واحد مسکونی: که به صورت مجزا برای هر واحد است و شامل مینیاتوریهای بخشهای مختلف واحد میشود.
تابلو اصلی: که وظیفه تامین برق هر واحد و قسمتهای مشاع ساختمان را برعهده دارد. برای تابلوی کنتور بهتر است از کلید اصلی تابلو از نوع کلید فیوز باشد.
با پیشرفت علم و تکنولوژی جامعه امروزی به سمت سیستمهای هوشمند برای آسانی و راحتی کار و برای صرفه جویی در انرژی روی آوردهاند. اضافه کردن سرخط جدید و تعمیر قطعات خراب شده باید در زیر ساخت تابلوهای هوشمند در نظر گرفته شود. در ساختمانهای هوشمند سرسیمها به جای انتقال به کلید و پریزها و اتصال به تابلو برق به یک ماژول که در بین راه قطعات متصل میشوند.
انتقال پیدا میکند و طبیعتا سیمهای مصرفی بیشتر میشد. در سیمکشی ساختمانهای هوشمند به جای جعبه فیوز از تابلوهای برق مخصوص که در داخل دیوار که در ورودی ساختمان نصب میشود، استفاده میگردد. هرچقدر سیمهای مصرفی درساختمانهای هوشمند با کیفیتتر باشند عملکرد برق ساختمان بهتر است.
امکانات ساختمان هوشمند: کنترل هوشمند و اتوماتیک برق ساختمان، کنترل هوشمند سیستم گرمایش و سرمایشی ساختمان، کنترل دوربینها و سیستمهای امنیتی، کنترل سیستمهای صوتی و تصویری.
تابلو برق عمومی یا مشاعات ساختمانی تابلو برقی است که برای همه ساکنین ساختمان است و وظیفه تامین برق راهپلهها آسانسور، حیاط، پارکینگ پشت بام و … را دارد. معمولا در جاهایی نصب میشود که دسترسی به آن آسان باشد. تابلو برق مشاع دارای یک مینیاتوری سه فاز است.
انواع خروجیهای تابلو مشاعات ساختمان شامل : یک خروجی تک فاز برای سیستم آنتن مرکزی، یک خروجی تک فاز برای آیفونها، یک کلید مینیاتوری تک فاز برای حریق، چند کلید مینیاتوری برای روشنایی مشاع، چند خروجی برای کلید پریزهای مشاع و یک کلید مینیاتوری سه فاز برای آسانسور.
ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰاﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل و ﺗﻮزﻳﻊ اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار میﮔﻴﺮﻧﺪ. تابلو اصلی توزیع برق، معمولاً به تابلویی گفته میشود که در پست برق نصب میشود. این تابلو به قسمت فشار ضعیف ترانسفورماتور متصل میشود و وظیفه توزیع و کنترل برق مجموعه را دارد. تغذیه مدارهای روشنایی و پریزهای هر واحد مسکونی از تابلو توزیع برق ساختمانی فراهم میشود. این تابلوها جایگزین جعبههای تقسیم پراکنده در ساختمانها قدیمی شده اند.
در این روش سیمکشی، سامانههای جریان ضعیف، تغذیه روشنایی و پریزهای برق کاملاً از هم مجزا بوده و جداگانه خط بندی میشوند و از تابلوی تقسیم تغذیه مینمایند. مزیت آن این است که در صورت بروز هرگونه اتصالی یا خطا در بخشی از ساختمان یا آشپزخانه نصب میشوند. تابلوهای توزیع مختص تقسیمبندی جریان برق ورودی و انتقال آن هستند.
این انتقال میتواند بین شبکهای از تابلوهای دیگر که هر یک کاری تخصصی انجام میدهند و یا صرفاً یک تابلوی توزیع چند منظوره صورت گیرد. در حقیقت این تابلو نوعی منبع تغذیه با حفاظت بالا برای دیگر تابلوهاست. تقسیمبندی جریان به واسطه ادوات مختلفی از جمله MCBها و MCCBها و با در نظرگیری سیستم حفاظت و محاسبات اندازه کابلها صورت میگیرد.
برق آسانسور از تابلوی عمومی که یک کنتور سه فاز است و در کنار بقیه کنتورهای ساختمان است تامین میشود. کنتور سه فاز آسانسور تشکیل شده از سه فیوز برای ایمنی سیمکشی آسانسور در برابر خطرات ناشی از اضافه جریان اتصالات کوتاه به وجود میآید.
تابلو برق آسانسور وظیفه تامین برق سه قسمت : برق موتور و تابلوی کنترل، برق چاله آسانسور و اتاقک آسانسور در خرپشته، برق پریزهای آسانسور. کابل سه فاز آسانسور معمولاً برای آسانسورهای 5.5 کیلووات استفاده میشود و برای موتورهای آسانسور با توان 5.9 کیلو وات از کابل 5 در 10 استفاده میشود. کنترل آسانسور توسط میکرو کنترل موجود در تابلو برق انجام میشود. کیفیت قطعات استفاده شده در تولید تابلو در کارکرد آسانسور اهمیت بسیاری دارد.
تابلوهای برق کاربردهای مختلفی دارد مانند:
تابلو برق از انتقال شوک و برق گرفتگی احتمالی به افراد جلوگیری میکند.
تابلو برق از خراب شدن و از آسیب دیدن وسایل و قطعات درون خود در اثر آب باران، باد و …… جلوگیری میکند.
تابلو برق از مهمترین منابع انرژی است.
تابلو برق، برق را به صورت مساوی و به میزان مورد نیاز میان مدارهای مصرفکننده توزیع میکنند.
کارکرد کلید و برق ساختمان به کیفیت تابلو برق بستگی دارد.
تابلو برق توزیع که معمولا زیر تیربرقهای برق قرار دارد. این تابلوها با استفاده از ترانسهای بالای تیربرق، برق ۲۰ هزار ولت برق را کم میکند و به سه فاز و یک نول تبدیل کرده و برق مصرف خانگی را تامین میکنند.
بیشتر دستگاههای الکترونیکی به واسطه برق شهر فعالیت میکنند. به طور معمول این برق به کلیه بخشهای داخلی و برای سایر ساکنان ساختمان انشعاب دارد. برق اصلی ساختمان در ابتدای ورودی آپارتمان یا منزل توسط تابلو برق مشاهده میشود. اگر سیستم برق کلیه واحدهای آپارتمان دچار ایراد شود از طریق بازبینی، تعمیر تابلو و مشاهده نقشه برق ساختمان به سهولت انجام میشود. تابلوهای داخل ساختمان بسته به خواسته شرکت برق و نوع ساخت و ساز به سه دسته زیر تقسیمبندی میشوند:
در کل ۳ نوع تابلو برق ساختمان وجود دارد که با نظر به تعداد واحدها یا ویلایی بودن و … حداقل ۲ نوع از این تابلوهای برق به کار گرفته میشود. بعضی از تابلوهای برق ساختمانی بسیار پیچیدهتر و بزرگتر هستند که بستگی به تعداد واحدهای موجود در مجتمع دارد. جهت توزیع جریان برق در هر کدام از واحدهای مسکونی و قسمتهای مشاع نیاز به یک تابلو برق میباشد. این تابلو مثل راهنمای سیمکشی ساختمان بوده و از سیستم برق ساختمان در مقابل اتصال کوتاه یا نشتی جریان و برق گرفتگی محافظت مینماید.
در رابطه با قیمت تابلو برق میتوان گفت که این موضوع با توجه به متغیرهای گوناگونی تغییرپذیر میباشد و نمیتوان قیمت ثابتی را برای آن در نظر گرفت. بسته به اینکه امروزه شرکتهای مختلفی اقدام به تولید تابلو برق ساختمان میکنند؛ قیمتها در بازار متفاوت میباشد. زیرا هر شرکت با نظر به کیفیت و نوع محصولات خود قیمتهای متفاوتی را در نظر میگیرد. از جمله عوامل تاثیرگذار در قیمت تابلوهای برق میتوان به ضخامت ورق بکار رفته در بدنه، سایز تابلو برق، کیفیت کلیدهای اتوماتیک و مینیاتوری، مقدار آمپر کل تابلو، نوع عملکرد، نوع ساختار و … اشاره نمود که هرکدام باید به طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرند.
تابلو برق ساختمانی مزایای زیادی دارد. این تابلوها برای سازماندهی انشعابات برق ساختمان از آنها استفاده میشود. تابلو برق ساختمانی با توجه به فضایی که ایجاد میکند برای حفظ امنیت محیط اهمیت بسیار زیادی دارد. همچنین با توجه به اینکه این تابلوها خارج از دسترس افراد صورت یک جعبه طراحی میشوند، امنیت جان افراد مختلف را هم تضمین میکنند.
البته توجه داشته باشید علاوه بر مزایای امنیتی که تابلو برق ساختمانی دارد، این تابلوها جلوه بصری خوبی هم برای ساختمان ایجاد میکنند. همچنین توجه داشته باشید که با توجه به اینکه محفظههای این جعبهها با صفحات فلزی از هم جدا میشوند، در صورتی که برای هر کدام از محفظهها اتفاق بیفتد سایر محفظهها در امان هستند.
از طرفی، از آن جایی که کلیه تجهیزات موجود در تابلو برق در برابر بارش برف و باران و عوامل محیطی ایمن هستند، هزینه کمتری از جهت خرابی آنها برای ساختمانها ایجاد میشود. از طرف دیگری، تابلو برق ساختمانی در انواع مختلفی تولید میشود و برای هر محیط میتوان متناسب با آن محیط تابلو برق خریداری کرد.
تابلو برق ساختمانی مشخصات فنی مختلفی میباشد و تجهیزات گوناگونی در آن استفاده شده است. تجهیزاتی که در این تابلوها استفاده میشود به صورت کاملا منظم و ساماندهی توزیع برق در ساختمان را بر عهده دارد. به صورت کلی تجهیزاتی که در تابلو برق ساختمان مورد استفاده قرار میگیرند شامل بدنه، پوشش و اجزای داخلی هستند که مهمترین آنها را در ادامه خدمت شما معرفی میکنیم.
اولین تجهیزات فنی و مشخصات فنی مهمی که در مورد تابلو برق ساختمانی خوب است با آن آشنا شوید کنتاکتور مکانیکی است که اهمیت بسیار زیادی در این تابلو دارد. در تابلو برق ساختمانی از تجهیزات ارتباطی مختلفی مثل سیم، کابل بشینه استفاده شده است. همچنین برای قطع و وصل کردن ارتباط در تابلو برق از کلیدهای قطع و وصل استفاده میشود.
طبیعتاً چنین تابلوهایی نیاز به ابزار اندازهگیری هم دارند و مهمترین ابزاری که در آنها مورد استفاده قرار میگیرد عبارتند از آمپرمتر، ولت متر، تایمر و رله که با نام دیگر بی متال هم شناخته میشود. مقره، ترمینال و لامپ سیگنال دیگر لوازمی هستند که در تابلو برق ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین در این تابلوها وجود خازن ضروری است و از ابزار کنترل و قطع و وصل جریان برق مثل کلید فیوز هم در این تابلوها استفاده میشود.
در مورد استاندارد تابلو برق ساختمانی خدمتتان باید بیان کنیم که بر اساس انواع تابلوها، استاندارد بودن آنها متفاوت است. انواع مختلف تابلو برق ساختمانی را میتوانیم در تابلوهای ایستاده قابل دسترسی از جلو، سلولی و تمام بسته دیواری خدمت شما معرفی کنیم البته تابلوهای برق دیواری خودشان هم در سه دسته اصلی، نیمه اصلی و فرعی تقسیمبندی میشود.
برخی استانداردها هستند که لازم استدر تمامی این تابلوها رعایت شوند و برخی از آنها را خدمت شما معرفی میکنیم. اولین استانداردی که در تابلوهای برق ساختمانی باید رعایت شود و ضروری است استفاده از سیم ارت با رنگ سبز میباشد. در تمام تابلوهای برق باید یک سری کلید استارت_استاپ برای روشن و خاموش کردن روشنایی و یا روشن و خاموش کردن موتور استفاده شود.
کلید ورودی در تابلو برق ساختمانی باید به صورت خودکار باشد و در مواردی که از کلید و فیوز به صورت جدا از هم بهره برده میشود حتماً کلید باید قبل از فیوز نصب شود. توجه داشته باشید که کلید اصلی تا جایی که امکان دارد باید به صورت گردان باشد و ترجیحاً از فیوزهای فشنگی در تابلو برق استفاده شود.
سیم کشی داخل تابلو باید با سیم مسی تک لا باشد که عایق حداقل هزار ولتی با سطح مقطع مناسب داشته باشند. موارد دیگری که در این زمینه باید رعایت شوند توسط نشریه سازمان برنامه و بودجه و یا ۱۱۰ منتشر میشوند و افرادی که قصد استفاده از تابلو برق را دارند باید آنها را مطالعه کنند.
در مورد ابعاد تابلو برق ساختمانی اولین نکتهای که باید خدمت شما بیان کنیم این است که، ابعاد هر تابلو بر اساس ساختمانی که قرار است در آن مورد استفاده قرار گیرد تعیین می شود. مثلاً شما برای یک ساختمان ۲۰ واحدی نیاز ۲۰ کنتور برق دارید و تابلو را باید به طوری بسازید که قابلیت جایگیری ۲۰ کنتور برق در کنار یک کنتور عمومی در آن وجود داشته باشد.
اما علاوه بر این موضوع نکاتی هم هستند که در مورد ابعاد تابلوبرق ساختمانی در تمام ساختمانها باید رعایت شود. اول اینکه ارتفاع نصب کنتور برق بین دو متر باشد و ارتفاع نصب تابلوها در مجتمعهای بزرگ حداکثر باید ۲۲۰ سانتیمتر باشد. از دیگر نکاتی که در این مورد باید در نظر داشته باشید این است که تابلو برق را باید در نزدیکترین محل به درب خروجی ساختمان نصب کنید البته دقت داشته باشید که نصب آن به گونهای باشد تا در زمان باز شدن درب هیچ برخوردی بین درد و تابلو اتفاق نیفتد.
اگر اگر تابلو برق ساختمانی شما از نوع فلزی است و بدنه آن هم باید سیم ارت وصل باشند. همچنین توجه داشته باشید ورقی که تابلو با آن ساخته میشود نباید کمتر از یک و نیم میلیمتر قطر داشته باشد. در ضمن دقت داشته باشید که تابلو برق کنتورها از لوله آب حداقل ۳۰ سانتیمتر باید باشد و با تابلوهای گاز هم ۱۳۰ سانتیمتر فاصله باید داشته باشد.
یکی از مهمترین استانداردهای دیگری که در تولید تابلو برق ساختمانی و استفاده از آن باید رعایت شود کشیدن دو نوع نقشه است. نوع اول این نقشهها به رایزر دیاگرام معروف شده است که در حقیقت مکان تابلو در آنها قید میشود و نوع دوم نقشهها هم به نقشههای داخل تابلو که خطوط و کلیدها در آن کشیده شده است معرفی میشوند. در رسم این نقشهها و استفاده از آنها در تابلو برق ساختمانی هم باید تمامی موارد ایمنی که توسط دستورالعملهای مختلف منتشر میشود رعایت گردند و در غیر این صورت نقشههای رسم شده هیچگونه اعتباری ندارند.