تابلو برق فشار ضعیف

فهرست مطالب

تابلو برق فشار ضعیف مجموعه ای از یک یا چند وسیلۀ قطع و وصل فشار ضعیف است که در کنار تجهیزات کنترلی، اندازه گیری، نشانگر، حفاظتی، تنظیم کننده و … مرتبط با خود که به طور کامل نصب شده و کلیه اتصالات الکتریکی و مکانیکی داخلی و قطعات ساختمانی را در بر می گیرد. بعد از تبدیل ولتاژ فشار قوی به ولتاژ فشار ضعیف در پست های ترانس، برای تقسیم انرژی الکتریکی ، تابلوهای فشار ضعیف را به کار می گیرند.

به طور معمول ولتاژ نامی تابلوهای فشار ضعیف در جریان متناوب از 1000V و فرکانس 1000Hz می باشد و در جریان مستقیم ولتاژ نامی تابلو از 1500V فراتر نمی رود. طرح و اندازه تابلوهای فشار ضعیف را تنوع در سلایق مصرف کننده ها، نیازهای گوناگون تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین، تابلوهای فشار ضعیف در اندازه های استاندارد تولید شده و با توجه به نیاز به کلید های خودکار و یا تلفیق کلید و فیوزهای متعدد و علاوه بر این به دستگاه های اندازه گیری و غیره برای مدارهای خروجی تجهیز می شود.

این تابلوها با توجه به مکان نصب آن ها از جنس عایق، چدن، ورقه های آهن و به شکل های گوناگون دیواری، توکار ، روکار و همینطور ایستاده جهت استفاده در فضا های آزاد یا سرپوشیده تولید می شوند.

اجزاء تابلو برق فشار ضعیف

در یک تابلو برق فشار ضعیف قطعات زیادی موجود هستند که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کلید های نشتی جریان
ترانس ها
کلید ولت متر
انواع کلید گردان
ریل
باسبار یا شینه
گلند و ترمینال
مقره
شینه نول
لامپ سیگنال
وایرشو و کابلشو
ساعت فرمان هفتگی
تایمر استارت مجدد

انواع کنتاکتور

کاربرد آن در قطع و وصل مدار فرمان از راه دور است و در زمان دستور قطعی تمام دستگاه های سه فاز یا تک فاز و وسایل برقی را از مدار قطع نماید.

بی متال های تک فاز و سه فاز

کاربرد آن در زمانی است که به حفاظت از موتور های الکتریکی سه فاز در مقابل بار های اضافه که ولتاژ کمی نیز دارند ، نیاز باشد.

کلید mpcb

این کلید ها دو کاربرد متفاوت دارند ، یکی حفاظت در برابر خطا (مغناطیسی) و دیگری حفاظت در برابر اضافه بار (الکترونیکی) است. البته این وسایل در سایر تابلو برق ها یعنی تابلو برق های فشار متوسط و فشار زیاد کارکرد های دیگری نیز دارند.

کلید اتوماتیک mcb و mccb

کاربرد این کلید همانند فیوز بوده با این اختلاف که به جای قطع برق در زمان جریان بالای مدار ( هنگام بار بیش از حد مجاز ) برق را قطع می کند. این کلید ها در مقایسه با فیوز ها دارای حساسیت بیشتر و ایمنی بالاتری می باشند. علاوه بر این کارکرد حرارتی و یا مغناطیسی حرارتی دارند.

کلید فیوز و انواع فیوز

فیوز ها را به علت حفاظت و مراقبت به کار می برند که در زمان بالا رفتن جریان برق بیش از حد مجاز مدار را قطع می نماید. فیوز ها رشته های فلزی می باشند که اگر فشار بیش از حد الکتریکی روی آن ها اعمال شود پاره و یا ذوب می شوند. وجود این ابزار در تمام تابلو برق ها الزامی است.

شستی دوبل

این قطعه جهت شروع و قطع کار موتور استفاده می شود. البته این دو کار در حالتی صورت می گیرند که شستی دوبل باشد و اگر در حالت تکی به کار رفته باشد، تنها یکی از کارهای قطع و یا وصل موتور را صورت می دهد.

لیمیت سوئیچ

این ها قفل های ایمنی هستند که به جهت کنترل سیستم دستگاه استفاده می شوند.

میکروسوئیچ

به طور کلی ساده ترین عضو تابلو های برق فشار ضعیف میکروسوئیچ ها می باشند که به جهت قطع و یا وصل کردن جریان برق در مدارهای الکترونیکی کارکرد دارند.

محافظ ولتاژ

زمانی که ولتاژ های برقی بیش از حد مجاز باشند، این محافظ ها ولتاژ های اضافه را دچار انحراف کرده و با استفاده از سیمی که به زمین وصل است آن را دفع می کنند.

کنترل بار

به جهت قطع کردن موتور های الکتریکی در زمان بار اضافه مورد استفاده واقع می شوند.

فلوتر الکترونیکی

وظیفه فلوتر ها این است که از خشک کار کردن موتور ممانعت کنند و مایع را در سطح دستگاه کنترل نمایند.

سنسور در تابلو برق فشار ضعیف

تشخیص کارکرد اشتباه ، تشخیص مشکلات دستگاه و تشخیص خطاهایی که در بیرون از دستگاه رخ می دهد، سه کاربرد سنسور هاست.

ابعاد تابلو برق فشار ضعیف

ابعاد صفحه مونتاژ و عمق			ابعاد تابلو
عمق مفید	عرض	ارتفاع	عمق	عرض	ارتفاع
15	25	37	17	30	40
25	35	37	27	40	40
20	35	47	22	40	50
25	45	47	27	50	50
20	40	57	22	45	60
25	55	57	27	60	60
20	45	67	22	50	70
25	55	77	27	60	80
28	67	85	30	70	90
25	65	97	27	70	100
31	75	117	33	80	120
50	50	190	60	60	210
50	70	190	60	80	210
70	70	190	80	80	210

کاربرد تابلو برق فشار ضعیف

فرودگاه ها

بیمارستان ها

ساختمان ها برای تأمین برق مصرفی ساختمان

کارخانه ها برای توزیع برق روشنایی، مصارف عمومی، تأمین برق ماشین آلات

در تابلوهای بزرگ که جریان مصرف کننده ها زیاد می باشد به جای سیم کشی داخل تابلو، شمش یا شینه کشی می کنند. شینه ها سطح مقطع تقریباً بزرگی داشته و قابلیت این را دارند که جریان های بسیار زیاد را از خود عبور دهند ، بی آنکه افت ولتاژ قابل ملاحظه ای داشته باشد.

مقره ها در تابلوهای توزیع ایستاده، جهت نگه داشتن شین ها (تکیه گاه شین ها) به کار می روند. در تابلوهای توزیع، از وسایلی همچون پاورمتر یا ولت متر برای نشان دادن پارامترهای الکتریکی همچون توان مصرفی، ولتاژ، جریان، انرژی و … استفاده می کنند. علاوه بر این وسایل حفاظتی چون رله های جریان اضافی و فیوزها نصب و تعبیه می شوند.

شین‌های مسی حامل جریان درون تابلوها بر روی مقره‌های اتکائی نصب می‌گردد. کلیدها با هادی‌های مسی بدون روپوش یا روپوش‌دار با مقاطع مناسب و کافی به شین‌ها متصل شده‌اند و به طور معمول سیم‌بندی‌های دستگاه‌های اندازه‌گیری و کنترل در داخل کانال‌های پلاستیکی و یا درون محفظۀ پشت تابلو تعبیه می‌شوند. می‌توان در داخل تابلوهای استاندارد، دستگاه‌های مربوط به راه‌اندازی الکتروموتورها یا وسایل فرمان را با اندازه‌های مناسب نصب کرد.

در اصل محل قرارگیری وسایل تابلوئی و همینطور سیم‌کشی داخل تابلوها باید در دسترس باشد تا به آسانی تعمیر شوند. برای تسهیل تعمیر و تعویض قطعات مستهلک شدۀ تابلو از سیستم موزائیکی می‌توان بهره برد. در این سیستم وسایل به گونه‌ای تعبیه شده‌اند که به آسانی قابلیت جداسازی از كل تابلو را داشته باشد.

انواع تابلو برق فشار ضعیف

تابلوهای فشار ضعیف در سطح ولتاژ کمتر از 1000 ولت دسته بندی می شوند. ولتاژ نامی تابلوهای فشار ضعیف اکثرا تا 690 ولت و ولتاژ سرویس تا 500 ولت است. تابلوهای فشار ضعیف به طور معمول در سه نوع زیر تولید می شوند:

تابلوی دیواری (Wall Mounted)

تابلوی ایستاده ثابت (Free Standing)

تابلوی ایستاده کشویی

تابلوهای فشار ضعیف قابل مصرف در برق ساختمان را با توجه به مکان و موقعیت قرار گیری آن ها نسبت به منبع تغذیه و وظیفه و نقش آن ها در سیستم کنترل و پخش برق در گروه های زیر طبقه بندی می کنند:

تابلو اصلی فشار ضعیف

تابلو نیمه اصلی فشار ضعیف

تابلو فرعی تأسیسات و تجهیزات

تابلو فرعی روشنایی

تابلو اصلی فشار ضعیف

تابلو نیمه اصلی فشار ضعیف

تابلو فرعی تأسیسات و تجهیزات

تابلو فرعی روشنایی

تابلو برق بارانی

تابلو برق سلولی

تابلو برق دیواری

تابلو پیانویی

تابلو برق بارانی

تابلو برق سلولی

تابلو برق دیواری

تابلو پیانویی

ویژگی تابلو برق فشار ضعیف

اکثر تابلوهای موتورخانه از نوع ایستاده بوده و دیگر تابلوها از نوع توکار تمام بسته هستند. قطعات مکانیکی و الکتریکی داخل تابلو شامل ضخامت ورق، فریم تابلو، روبند، نوع رنگ استفاده شده، جا نقشه‌ای، یراق آلات، نوع تابلو (یک درب، دو درب، نرمال، اضطراری) نام شرکت سازنده تابلو، نام تابلو، چراغ سیگنال (رنگ، تعداد، وات، نوع لامپ، فیوز) مشخصات فیوزهای به کار رفته در تابلو همراه با:

پایه فیوز، کلید مینیاتوی (تکفاز، سه فاز، ولتاژ قابل تحمل) رله، کنتاکتور، کلیدگردان ( با مشخصات کامل ) مشخصات ترمینال، مشخصات شین فاز، نول، مقره‌های پشت شین، نوع سیم کشی داخلی تابلو، نوع سیم کشی خط به تابلو، نحوه‌ی انتقال سیم در تابلو (ترانکینک، استفاده از کمربند) به کار بردن سیم یک تکه در تابلو، شماره‌گذاری خطوط روی ترمینال و استفاده از کابلشو می‌باشد. تمام این عنوان‌ها همراه با مشخصات کامل است. این مشخصات موجب عمر بیشتر تابلو، خطای کمتر و تعویض راحت تر تابلو می‌شود. وجود سیم ارت در تابلوی برق الزامی و با رنگ سبز قابل مشاهده است.

خطوط T-S-R به ترتیب با رنگ زرد، قرمز، آبی و سیم نول نیز با رنگ سیاه معین می‌شود. در برخی از تابلوها بر روی درب تابلو یک سری کلید وجود دارد START-STOP یا یک کلیدگردان که جهت روشن و خاموش کردن روشنایی و یا موتور استفاده می‌شود. این تابلوها به طور معمول در روبرو دارای دربی هستند که دسته کلیدها، وسایل اندازه‌گیری، انواع پوش باتن و همینطور لامپ سیگنال بر روی آن سوار می‌شوند و با توجه به نوع نیاز امکان دارد قسمت پشت تابلو باز یا بسته باشد.